# Lectionarium missae des Diakons und Kanonikers Marcwardus
[Kulturstiftung Sachsen-Anhalt - Domschatz und Dom St. Stephanus und St. Sixtus zu Halberstadt](https://st.museum-digital.de/?t=institution&instnr=140)
Sammlung: [Mittelalterliche Handschriften](https://st.museum-digital.de/?t=sammlung&instnr=140&gesusa=924)
Inventarnummer: DS471
Beschreibung
Dieses umfangreiche Lektionar aus der Zeit um 1140 enthält eine Sammlung von Evangelientexten und ebensolche für die Epistellesungen in der Reihenfolge des Kirchenjahres, die für den Gebrauch in der Messe benötigt wurden. Es ist mit zahlreichen Buchmalereien und verzierten Initialen ausgestattet, die gegenwärtig nur teilweise mit Abbildungen gezeigt werden können.
Außerdem enthält es einen ca. 10 seitigen Traktat des Domherrn Marcwardus mit einem liturgischen Reformprogramm für die Bischofskirche in Halberstadt. Diesem ist in einer C-Initiale ein "Porträt" des Marcwardus vorgestellt ist: Auf einem Stuhl sitzend weist er - vermutlich - auf den Inhalt des hier aufgeschlagenen Buches, also seinen eigenen Traktat, hin.
Die Miniaturen zeichnen jeweils die Hauptfeste des Kirchenjahres aus: Advent: Majestas Domini, Weihnachten: Geburt Christi und Verkündigung an die Hirten, Ostern: die Frauen am Grab, Himmelfahrt Christi, Pfingsten.
Material/Technik
Pergament, Tinte, Holz, Schweinsleder
Maße
29 x 20 x 9,5 cm
___
- Verfasst ...
+ wer: [Marcwardus Kanoniker am Dom Halberstadt (-1147)](https://st.museum-digital.de/?t=people&id=116537)
+ wann: 1131-1147
+ wo: [Halberstadt](https://st.museum-digital.de/?t=oak&ort_id=14)
+ Entstehung in Halberstadt oder Norddeutschland
## Bezug zu Personen oder Körperschaften
- [Heilige Drei Könige](https://st.museum-digital.de/?t=people&id=31103)
## Literatur
- Carmassi, Patrizia (2018): Katalog der mittelalterlichen und frühneuzeitlichen Handschriften in Halberstadt. Verzeichnis der Bestände der Kulturstiftung Sachsen-Anhalt, Domschatz zu Halberstadt, und des Historischen Archivs der Stadt Halberstadt. Wiesbaden, 159-165
- Hinz, Paulus (1963): Gegenwärtige Vergangenheit. Dom und Domschatz zu Halberstadt. Mit über 200 Abbildungen. Berlin, S. 224-225
- Hrsg. von Harald Meller, Ingo Mundt, Boje E. Hans Schmuhl (2008): Der Heilige Schatz im Dom zu Halberstadt. Regensburg: Schnell & Steiner, S. 178-181, Nr. 50
- Schmidt, Gustav (1881): Die Handschriften der Gymnasialbibliothek, Teil 2. Halberstadt, Nr. 132, S. 7-8
## Schlagworte
- [Buch](https://st.museum-digital.de/?t=tag&id=144)
- [Buchmalerei](https://st.museum-digital.de/?t=tag&id=5121)
- [Christi Geburt](https://st.museum-digital.de/?t=tag&id=12614)
- [Frauen am leeren Grab Christi](https://st.museum-digital.de/?t=tag&id=70925)
- [Handschrift (Manuskript)](https://st.museum-digital.de/?t=tag&id=576)
- [Himmelfahrt Jesu](https://st.museum-digital.de/?t=tag&id=11380)
- [Initiale](https://st.museum-digital.de/?t=tag&id=16154)
- [Majestas Domini](https://st.museum-digital.de/?t=tag&id=36463)
- [Pfingsten](https://st.museum-digital.de/?t=tag&id=5122)
___
Stand der Information: 2021-11-14 21:49:26
[CC BY-NC-SA @ Kulturstiftung Sachsen-Anhalt - Domschatz und Dom St. Stephanus und St. Sixtus zu Halberstadt](https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/)
___
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-2.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-3.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-4.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-5.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-6.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-7.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-8.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-9.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-10.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-11.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-12.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-13.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-14.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-16.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-15.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-17.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-19.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-18.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-20.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-21.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-22.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-23.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-24.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-25.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-26.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-27.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-28.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-29.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-30.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-32.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-31.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-33.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-34.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-35.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-37.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-36.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-38.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-39.jpg
- https://st.museum-digital.de/data/st/images/202004/lectionarium-missae-des-diakons-und-kanonikers-marcwardus-83868-40.jpg